De politiek van angst – als macht belangrijker wordt dan menselijkheid

(deel drie van het drieluik over angst, bewustwording en menselijkheid)

Met dit derde blog sluit ik mijn drieluik over angst af.

Eerder schreef ik De paradox van angst, over hoe angst mensen tegen zichzelf keert,

en De lagen van angst, over hoe macht, bezit en taal met angst verweven zijn.

Dit laatste deel gaat over angst in haar meest georganiseerde vorm:

de politiek van angst.

Een systeem waarin angst niet alleen wordt gevoeld,

maar bewust wordt gevoed.

⚖️ De angst als strategie

We leven in een tijd waarin angst de verkiezingen wint.

Niet hoop, niet visie, maar angst voor verlies bepaalt de stem.

Verlies van bezit, van status, van traditie, van het “eigen”.

Partijen als PVV, FVD, BBB en Ja21 spelen feilloos in op dat gevoel.

Ze spreken de nietsvermoedende kiezer aan op de angst om kwijt te raken

wat ooit met hard werken is opgebouwd,

maar vergeten te benoemen dat veel van die rijkdom

alleen mogelijk was dankzij privileges die niet iedereen had.

De angstpolitiek is geraffineerd.

Ze laat mensen geloven dat hun vrijheid bedreigd wordt door de ander,

terwijl ze langzaam de vrijheid in zichzelf verliezen.

Want angst die stemt, stemt nooit vrij.

Ze stemt op schijnzekerheid, niet op toekomst.

💭 De psychologie van angstpolitiek

Politiek die angst inzet, weet hoe de menselijke geest werkt.

We reageren sneller op verlies dan op hoop.

Het is hetzelfde mechanisme dat ACT blootlegt:

de neiging om weg te bewegen van wat we niet willen voelen,

in plaats van toe te bewegen naar wat echt waarde heeft.

In angstpolitiek is het verlies altijd persoonlijk:

je huis, je geld, je tradities, je land.

Maar nooit universeel:

onze aarde, onze toekomst, ons bestaan.

Die verschuiving maakt angstpolitiek zo gevaarlijk.

Ze richt zich niet op bewustwording, maar op beheersing.

Niet op verbinding, maar op verdeling.

🌡️ De echte angst

De grootste angst van deze tijd is niet de angst voor de ander,

maar de angst die we niet durven voelen:

de angst dat we onze aarde verliezen.

Toch wordt juist die zorg vaak weggelachen.

Klimaatverandering wordt weggezet als angstzaaierij,

terwijl het in wezen niets met angst te maken heeft,

maar alles met zorg, verantwoordelijkheid en liefde voor het leven zelf.

De feiten spreken voor zich.

In 2025 brandde in Europa meer dan een miljoen hectare bos af,

twee keer zoveel als het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar.

Overstromingen teisteren Zuid- en Oost-Europa,

terwijl droogte hele oogsten in Afrika en Azië vernietigt.

De Wereld Meteorologische Organisatie voorspelt een kans van meer dan 80%

dat de aarde vóór 2030 structureel boven 1,5°C opwarming komt,

het kantelpunt waarop klimaatverandering zichzelf versterkt.

Dit is geen angst, dit is kennis.

En kennis vraagt om bewustwording.

Zorg is geen paniek, het is liefde in actie.

🌍 Het grotere perspectief

Als je van buitenaf naar onze planeet kijkt,

zoals astronauten dat doen,

zie je iets verbluffends:

een klein, kwetsbaar blauw bolletje,

zwevend in een eindeloos donker universum.

Vanuit dat perspectief bestaan er geen grenzen.

Geen landen, geen vlaggen, geen bezit, geen ‘eigen’ land of ‘ons’ huis.

Dat alles hebben wij zelf bedacht om te beschermen wat we denken dat van ons is.

Maar niets is echt van ons.

We zijn gasten in dit huis dat we aarde noemen,

deel van iets dat groter is dan wijzelf.

En een goede gast zorgt voor het huis,

voor de tuin, voor het water

en voor de buren die er ook wonen.

We zullen opnieuw moeten leren zien

dat dit kleine bolletje van ons allemaal is.

Want als het vergaat, vergaat alles wat we proberen te beschermen.

🌐 De taak die voor ons ligt

We kunnen het ons niet langer veroorloven om elkaar kwijt te raken in ideologie.

De aarde heeft geen politieke kleur.

Landen zullen elkaar moeten gaan vinden,

en niet verliezen in wantrouwen of trots.

De echte vijand is niet ‘de ander’,

maar onze gezamenlijke blindheid

voor wat er werkelijk op het spel staat.

Zelfs Defensie zal zich moeten heruitvinden,

niet alleen gericht op oorlog,

maar op bescherming tegen natuurrampen,

bosbranden, overstromingen en klimaatvluchtelingen.

De soldaten van morgen zullen geen vijanden bevechten,

maar levens beschermen.

En als we slim zijn, kunnen we die kracht ook gebruiken om geld te genereren,

niet met wapens, maar met innovatie.

Defensie kan een motor worden voor kennisontwikkeling,

voor technologische vernieuwing die ons voorbereidt op wat zeker op ons afkomt:

de klimaatverandering die sneller dichterbij komt dan velen willen zien.

Wetenschap, zorg, onderwijs, kunst en cultuur

zijn geen luxe zaken, maar onze morele en intellectuele verdedigingslinies.

De samenwerking tussen deze domeinen,

versterkt door innovatie en technologie,

kan juist het verschil maken tussen ondergang en herstel.

🌱 Hoop als verantwoordelijkheid

We weten genoeg.

Wat ontbreekt, is moed.

De moed om te handelen vanuit zorg in plaats van angst.

Om politiek weer te zien als bescherming van het leven,

niet als spel om macht.

Want angst waarschuwt,

maar zorg beweegt.

Zorg is geen zwakte,

het is het diepste bewijs van kracht.

We moeten durven luisteren,

naar elkaar,

naar de aarde,

naar dat stille blauwe bolletje dat ons allemaal draagt.

Vanuit het heelal bekeken zijn wij één.

Eén mensheid,

één huis,

één verantwoordelijkheid.

🗳️ De stemwijzer van het hart

Misschien hebben we geen nieuwe partij nodig,

maar een nieuw kompas.

Een stemwijzer van het hart.

Stem niet op angst,

maar op hoop.

Niet op uitsluiting,

maar op samen.

Niet op bezit,

maar op behoud.

Niet op macht,

maar op menselijkheid.

Want elke stem doet er toe.

Juist nu.

🕊️