Gelukkig (een) nieuw jaar

Gisteren had ik een kennismakingsgesprek met Marthé Nijkamp.

Ondernemer. Logopedist.

Met een eigen praktijk midden in Maastricht aan de Groene Loper.

De uitnodiging was om te kijken of kunst - mijn kunst - in zijn praktijkruimte zou passen en hoe.

Marthé volgt mij al een tijd op LinkedIn. Hij vindt de kunstwerken op zich al mooi, maar nog meer het verhaal erachter.

En laat dát nu precies zijn waar dit, ons vakgebied, onze passie voor kunst, onze liefde voor de mens achter de patiënt, allemaal om draait.

Want de woorden die we daarna wisselden gingen al snel niet meer alleen over kunst, maar over verbinding. Op al die lagen.

Waar kunst en wetenschap elkaar ontmoeten

Ik ga je stap voor stap proberen mee te nemen in iets waarvan ik denk, zeker nu met Kerst en het nieuwe jaar voor ons, dat dit de kern is van alles.

Marthé vertelde hoe hij geraakt was door mijn kunst.

Alleen al door de kleurstellingen.

De lijnen.

Maar ook door de achterliggende gedachte: waar kunst en wetenschap elkaar ontmoeten.

En daar vonden we elkaar.

Ik vanuit de wetenschap van de audiologie.

Hij vanuit de wetenschap van de logopedie.

Beide raken aan de kern van het mens-zijn.

Om letterlijk je stem te laten horen gebruik je woorden.

Om elkaar te horen gebruik je je oren.

Dat wij dit gesprek konden voeren kwam simpelweg doordat we woorden in geluiden konden uitwisselen. Dat alleen al was bijzonder. Maar nog bijzonderder werd het toen hij me de plek liet zien waar het kunstwerk zou komen te hangen.

Voor mij voelde het alsof het doek er al was.

Alsof het doek er al hing

Want eerlijk: toen ik de uitnodiging kreeg was er op de een of andere manier al één kunstwerk dat zich aandiende. Alsof het wist dat het daar moest komen.

Een werk dat ik inmiddels vier keer heb gemaakt.

Elke keer geïnspireerd op een foto van Guy van Grinsven. De bekende Maastrichtse fotograaf, enkele jaren geleden overleden aan ALS. Hij liet een prachtig oeuvre achter, maar misschien nog wel meer: zijn herinneringen als mens.

Als er iemand oog had voor sfeer, detail en compositie, dan was hij het.

Zijn foto van een zondagochtend genomen vanaf de Kennedybrug richting Sint Pieter. Mistig. Zonnig. Mysterieus. Die compositie, die lijnen, die kleuren raakten mij vanaf de eerste blik.

Die lijnen, die sfeer, die kleuren heb ik nu vier keer vertaald. In verschillende composities, maar telkens met dezelfde kracht, symmetrie en stijl. En telkens meer dan een kunstwerk.

Het is…

leven.

mens.

hoop.

licht.

In woorden nauwelijks te vatten.

Voor wie het ziet is het meer dan dat.

Horen, zien en voelen

Het doek is bovendien akoestisch absorberend. En zo komt ook de audiologie letterlijk mee het werk in. Het zorgt niet alleen voor diepgang in het zien, maar ook in het horen. De ruimte wordt warmer van kleur. Voller van klank.

Mooie woorden om zo terug te lezen.

Het gesprek ging daarna vanzelf verder. Over de gezondheidszorg. Over tinnitus en verwante klachten binnen de logopedie. Over hoe een probleem vaak groter is dan alleen de fysieke klacht. En hoe ons eigen verstand het soms nog moeilijker maakt dan nodig.

Het lijden bij pijn.

ACT kwam vanzelf ter sprake.

Al met al gaat dit kunstwerk daar een plek vinden. En het verhaal alleen al spreekt boekdelen.

Marthé heeft het doek nog niet gezien.

Maar wel al gekocht.

Het verhaal doet ertoe

De banaan met ducttape werd ooit wereldnieuws. Niet vanwege de banaan. Niet vanwege de tape. Maar vanwege het verhaal. Zelfs de NOS nam het op.

Het verhaal doet ertoe.

Laat dit dan het verhaal zijn voor Kerst.

Dat wat er in ons leven écht toe doet de gesprekken zijn die we kunnen hebben.

Gehoord worden.

Een luisterend oor bieden.

Het gevoel hebben erbij te horen.

Hoeveel mensen zullen zich eenzaam voelen?

Hoeveel mensen zullen zich niet gehoord voelen?

En zij die dit lezen en denken: ja… dat ben ik.

Durf te vragen

Onlangs hoorde ik Merijn Ruis spreken. Een jonge psycholoog. Hij gaf een indrukwekkende lezing over hoe een mens gelukkig wordt.

Hij stelde één vraag aan de zaal:

“Wie van jullie vindt het fijn om een ander te helpen?”

Iedereen.

Iedereen stak zijn hand op.

Waarop hij zei:

Waarom is het dan zo moeilijk om hulp te vragen als we weten dat we daar een ander zelfs blij mee kunnen maken?

Op het moment dat je iemand de kans geeft om te helpen wordt die ander daar blij van.

Je geeft die ander eigenlijk een cadeau.

Die kwam binnen.

We zouden elkaar vaker cadeaus mogen gunnen.

Geven is dus eigenlijk nemen.

Die boodschap van Merijn Ruis is juist nu met Kerst zo belangrijk.

Dus durf te vragen.

Durf kenbaar te maken dat je je alleen voelt.

Dat je je niet gehoord voelt.

Durf te delen waar je mee zit.

Lees de volgende zin rustig twee keer.

Je kúnt hem twee keer lezen.

Met een compleet andere betekenis.

Gelukkig (een) NIEUW JAAR!