Soms heb je van die gesprekken die je niet snel vergeet. Gesprekken die verder gaan dan enkel de reden van de afspraak, gesprekken die raken aan iets groters. Zo’n moment beleefde ik onlangs tijdens een consult met een man en zijn vrouw, beiden rond de tachtig.
Meneer kwam naar het tinnitusspreekuur met lichte klachten en zorgen. Hoewel de tinnitus patiënt nu niet volledig uit balans bracht, voelde hij het knagende idee dat het erger zou kunnen worden. De angst dat slaapproblemen en constante pieptonen zijn rust en levenskwaliteit zouden aantasten, bracht hem ertoe om hulp te zoeken. De heer wilde vooral handvatten, iets om die controle te herwinnen, om erger te voorkomen.
Van tevoren had ik gevraagd of zijn echtgenote mee naar binnen wilde komen. Voor hen wellicht een vanzelfsprekende samenwerking, maar voor mij zelfs essentieel. Tinnitus is namelijk geen individueel probleem; het beïnvloedt relaties, communicatie en hoe een partner deze klachten ervaart.
De verwondering die blijft
Tijdens het gesprek maakte ik al snel duidelijk dat vermijding en maskering – de strategieën die hij tot nu toe toepaste – averechts werkten. Maar nog belangrijker was het om hen te introduceren in de wonderlijke wereld van hoe geluid en ons brein samenwerken. Samen onderzochten we de magie van het gehoor: van de trilhaartjes in het slakkenhuis tot de duizenden geluiden die we kunnen waarnemen.
Toen gebeurde er iets bijzonders. Hij pauzeerde even en zei, bijna aarzelend: “Ik vind dit zó wonderlijk. Het is bijna… goddelijk.”
Hij keek me aan, onzeker of het wel gepast was om zoiets te zeggen. En dat raakte me. Niet omdat hij over God begon, maar omdat hij zich schaamde voor die verwondering en het respect voor God. Ik voelde de behoefte om zijn woorden te erkennen.
“Dat begrijp ik helemaal,” zei ik. “God is voor mij niet een man met een baard die van bovenaf op ons neerkijkt. Het is geen persoon, maar een kracht. Iets dat niet te beschrijven is. Het is de verwondering die ons raakt, het mysterie van hoe alles werkt.”
Zijn blik ontspande. Het voelde alsof hij nu vrij was om zijn gevoel te uiten, zonder oordeel. En voor even deelden we die verwondering – over het gehoor, het brein, het leven zelf.
De kracht van ons brein
Dit gesprek bracht ons moeiteloos naar een ander wonder: de neuroplasticiteit van het brein. Ik legde uit hoe het brein zich kan aanpassen, zelfs aan de constante aanwezigheid van tinnitus. Niet door te vechten, maar door het toe te laten, te begrijpen waarom het er is. Voor hem een nieuwe manier van kijken en ik zag hoe hij die omslag in real-time begon te maken.
De voorbeelden en metaforen hielpen niet alleen hem, maar ook zijn echtgenote. Het gaf haar de tools om zijn ervaring beter te begrijpen. En ook ruimte voor reflectie: hoe belangrijk het is om gehoord te worden, letterlijk en figuurlijk.
Meer dan medisch
Aan het einde van het consult vroeg hij om pen en papier. Hij schreef iets op en overhandigde het mij: “Toon Hermans, mijn huisdokter.”
“Lachen, humor, zelfspot,” zei hij met een twinkeling in zijn ogen. “Dat houdt je jong.” Zijn vrouw voegde toe hoe belangrijk het is om elkaar complimenten te geven. Een glimlach naar een vreemde op straat, een oprecht bedankje – het zijn kleine gebaren die ons verbinden.
Ze liepen naar buiten, hand in hand. Bij de deur draaide hij zich nog even om en zei: “Dit gesprek krijgt een dikke tien!”
Een les van Toon Hermans
Dit gesprek herinnerde me eraan waarom ik dit werk doe. Het gaat niet alleen om het aanpakken van symptomen, maar om het bieden van perspectief, hoop en een stukje menselijkheid. En wat past daar beter bij dan de woorden van Toon Hermans:
“Als je echt van iemand houdt,
iemand alles toevertrouwt,
één die echt weet wie je bent,
ook je zwakke plekken kent…
dan voel je pas wat leven is
en dat liefde geven is.”
Liefde, verwondering en de kracht van een goed gesprek – soms is dat al genoeg om een verschil te maken. Sommige gesprekken zijn een levensles om voor altijd mee te nemen.
Hoe bijzonder is het dat 'ir.Dyon' zijn uniek zijnde hoogwetenschappelijk audiologisch niveau qua studie en ervaring op een bescheiden manier weet te koppelen aan diep menselijke empathie!
Het is niet minder dan een mysterie. En . . . de charme van het / een mysterie is juist in algemene zin DAT het een mysterie is!
Dit geldt in het bijzonder ook en vooral in de alles overkoepelende Kosmos, het hele menselijke lichaam en zeker de geniale constructie van het totale gehoormechanisme.
Alle hulde voor de menselijke artistieke Valkenburgse aan Maastricht gelieerde audiowetenschapper ir. D J W M (Dyon) Scheijen!
Frederik (Frits) W A J de Keyzer