Zondagochtend Maastricht

Kunst als stille leraar: kijken als luisteren

Wanneer je het boek Zelf aan Zet leest, herken je meteen de gedeelde missie van de initiatiefnemers drs. Lili Genee Pirayesh, prof. dr. Erik Scherder en prof. dr. Jaap Seidell:

de mens weer centraal zetten.

Niet als patiënt.

Niet als consument.

Niet als functie.

Maar als mens - vol nuance, verlangen, tegenstrijdigheid en potentieel.

Veertig experts schreven korte hoofdstukken die samen een breed en eerlijk beeld schetsen van wat gezondheid werkelijk is. Geen zwart-wit, maar een palet van inzichten.

Geen harde adviezen, maar uitnodigingen tot reflectie.

Als een van de veertig experts mocht ik mijn perspectief toevoegen: het verhaal van luisteren voorbij het oor, naar de mens.

Dat is precies de plek waar kunst en wetenschap elkaar raken.

Kunst vraagt je om anders te kijken.

Niet te oordelen, maar te zien.

Niet te duwen, maar te ontvangen.

Niet te haasten, maar te vertragen.

Wie voor een kunstwerk gaat staan en tijd neemt, merkt dat er iets verschuift.

Je adem zakt.

Je schouders ontspannen.

Je blik opent.

Je gaat luisteren naar wat je ziet.

Daarom maakt kunst deel uit van deze besloten boekpresentatie.

Omdat kunst precies dat doet wat gezondheid ook nodig heeft:

zacht maken

vertragen

verbinden

Het tweede werk dat ik er toon is een ode aan rust en perspectief.

Zondagochtend Maastricht - het verhaal achter het schilderij

Dit werk is gebaseerd op een foto van Guy van Grinsven, een fotograaf die de kunst verstond om tijd stil te zetten.

Guy is in 2021 overleden aan ALS, een ziekte die langzaam en genadeloos het lichaam aantast, maar nooit zijn blik, zijn timing en zijn vermogen om stilte te vangen heeft weggenomen.

Zijn foto’s ademen precies dat: aandacht, vertraging, menselijkheid.

En het voelt voor mij bijzonder eervol om zijn werk in deze vorm verder te mogen dragen.

Zijn foto. Een kalme zondagochtend in Maastricht.

Het water van de Maas dat zijn eigen ritme volgt.

Het licht dat de stad zacht wakker kust.

De verte naar Sint Pieter die de horizon opent.

Ik heb deze scène meerdere keren opnieuw geschilderd. Niet om de werkelijkheid te kopiëren, maar om het gevoel opnieuw te benaderen:

de stilte

de ruimte

de adempauze van een stad die even niet raast maar rust.

Die verstilling - precies dát - maakt dit werk zo betekenisvol binnen Where ART meets Science.

Het is niet alleen een schilderij, het is een perspectief.

Daarom werd dit werk ook onderdeel van een internationaal project dat mij diep raakt:

ENT & Audiology News vroeg mij om zes kunstwerken te maken voor hun covers - een jaar lang, verspreid over 140 landen, ieder werk vergezeld door een verhaal.

Een wereldwijd podium waar kunst en wetenschap elkaar ontmoeten.

Waar luisteren en kijken samen een nieuwe taal vormen.

En precies dat is wat dit schilderij wil doen:

niet imponeren

maar openen

niet vullen

maar ruimte maken

De bedoeling van dit werk is niet dat je kijkt en denkt: mooi.

De bedoeling is dat je blijft staan. Dat je langzaam gaat kijken.

Dat je luistert naar wat het beeld met je doet.

Voor sommigen roept het herinnering op.

Voor anderen verlangen.

Voor weer anderen rust, heimwee of een soort stil verdriet.

Kunst die je laat vertragen is kunst die iets opent.

En dat is precies wat dit werk wil doen - op de boekpresentatie én hier op Art of Hearing:

een uitnodiging om anders te kijken

en daardoor anders te luisteren

naar de wereld

en naar elkaar.

Deze doeken zijn gemaakt van akoestisch absorberend materiaal: wanneer je ervoor gaat staan en spreekt, hoor je hoe het geluid oplost in het oppervlak, alsof het kunstwerk de klank opvangt en transformeert.

DS23004

150 cm x 200 cm

Mixed media on acoustic absorbing canvas

© 2023 Dyon Scheijen | ART & ACT