De kunst van kleine stappen

Soms lees je iets wat zó raakt, dat je voelt: dit ben ik. Dit is wat ik doe, wat ik nastreef, wat ik leef. Dat had ik met dit gebed van Antoine de Saint-Exupéry.

Niet voor niets heb ik het al meerdere keren op doek gezet. Elke zin, elk woord voel ik in mijn vezels. Dit gedicht is mij op het lijf geschreven.

Het begint met:

„Herr, lehre mich die Kunst der kleinen Schritte.“

En precies dat is waar ik elke dag weer bij stilsta. Voor mezelf, maar vooral ook voor de mensen die ik begeleid. We willen vaak zo snel, we willen vooruit, resultaten zien. Maar de echte kracht ligt in de kleine stappen. In het rijpen, het groeien, het veranderen in eigen tempo. Steeds weer moet ik mezelf daaraan herinneren, en juist ook in mijn werk met mensen die lijden aan tinnitus of hinder ondervinden van laagfrequent geluid.

Niet forceren, maar ruimte geven. Niet haasten, maar stap voor stap.

En dan die ene zin die me diep raakt, keer op keer:

„Mach aus mir einen Menschen, der einem Schiff mit Tiefgang gleicht, um auch die zu erreichen, die unten sind.“

Dit is zó voelbaar voor mij. Wie mij goed kent, weet dit. Ze ervaren het. In de gesprekken, in de consulten, in de manier waarop ik probeer te luisteren. In mijn werk met mensen die soms niet meer verder weten, die het gevoel hebben aan het eind van hun latijn te zijn. Precies daar wil ik zijn. Daar wil ik diepgang hebben. Daar wil ik iets kunnen betekenen. Niet blijven drijven aan de oppervlakte, maar afzakken naar de diepte waar het soms donker is. Waar mensen het zwaar hebben. En daar, juist daar, aanwezig zijn.

Het hele gebed is eigenlijk een leidraad. Een soort stille gids door het leven, maar ook door het werk.

Zoals in deze zin:

„Ich bitte nicht um Wunder und Visionen, Herr. Sondern um Kraft für den Alltag.“

Het is niet het grote gebaar, niet de wonderen waar ik om vraag, maar de kracht voor elke dag. De kracht om elke dag weer het gesprek aan te gaan, met open oren, open hart.

Of deze:

„Hilf mir, das nächste so gut wie möglich zu tun und die jetzige Stunde als die wichtigste zu erkennen.“

Telkens weer: wat staat nu voor me? Wat is nu belangrijk? Waar kan ik nú het verschil maken?

En misschien wel een van de meest waardevolle lessen:

„Bewahre mich vor der Angst, ich könnte das Leben versäumen. Gib mir nicht, was ich mir wünsche, sondern was ich brauche.“

Hoe mooi is dat. Niet wat ik wens, maar wat ik werkelijk nodig heb.

En dan is er nog dat prachtige woord: “Fingerspitzengefühl”.

Wat een woord.

Zoveel meer dan alleen ‘gevoel in de vingertoppen’.

Het gaat over fijngevoeligheid, over intuïtie, over precies aanvoelen wat er nodig is op het juiste moment.

In gesprekken, in het luisteren, in de kleine signalen die mensen soms zelf niet eens kunnen uitspreken.

Het is dat subtiele verschil tussen horen en werkelijk verstaan.

Dit woord raakt me, omdat het precies omschrijft hoe ik wil werken, hoe ik wil zijn — met aandacht, met nuance, met gevoel voor timing en menselijkheid.

En ik draag dit gedicht niet alleen mee omdat het mij persoonlijk zo raakt, maar ook omdat het me ooit werd gegeven door een dierbare studievriend uit mijn studententijd in Aken: Thomas Müggenburg.

Hij gaf het me ooit, als een soort kompas. Thomas was net vader, jong nog, maar zwaar depressief. Niemand kon hem helpen, hoe hard we ook probeerden.

Op 31-jarige leeftijd nam hij afscheid van het leven.

Hij blijft voor altijd in mijn hart.

En juist daarom draag ik dit gedicht des te meer met me mee - als herinnering aan hem, als eerbetoon en als dagelijkse gids in mijn werk en leven.

Voor de mensen die, net als hij, zich in de diepste diepten bevinden. Voor hen wil ik er zijn. Met Fingerspitzengefühl.

Daarom deel ik het hier, omdat ik geloof dat velen zich hierin kunnen herkennen. Omdat het ons allemaal eraan herinnert dat we niet alles tegelijk hoeven. Dat we niet alles hoeven te begrijpen of op te lossen. Maar dat we mogen vertrouwen op de kracht van kleine stappen, de kracht van aandacht, van diepgang.

Voor onszelf, en voor de ander.

Lehre mich die Kunst der kleinen Schritte.

Dyon Scheijen.

Herr, Lehre mich die Kunst der kleinen Schritte. 

Mach mich findig und erfinderisch, um im täglichen Vielerlei und Allerlei rechtzeitig meine Erkenntnisse und Erfahrungen zu notieren, von denen ich betroffen bin.

Mach mich griffsicher in der richtigen Zeiteinteilung, schenke mir das Fingerspitzengefühl, um herauszufinden, was erstrangig und was zweitrangig ist.

Ich bitte um Kraft für Zucht und Maß, daß ich nicht durch das Leben rutsche, sondern den Tagesablauf vernünftig einteile, auf Lichtblicke und Höhepunkte achte, und wenigstens hin und wieder Zeit finde für einen kulturellen Genuß.

Laß mich erkennen, daß Träume alleine nicht weiterhelfen, weder über die Vergangenheit, noch über die Zukunft.

Hilf mir, das nächste so gut wie möglich zu tun und die jetzige Stunde als die wichtigste zu erkennen.

Bewahre mich vor dem naiven Glauben, es müßte im Leben alles glatt gehen. Schenke mir die nüchterne Erkenntnis, daß Schwierigkeiten, Niederlagen, Mißerfolge, Rückschläge eine selbstverständliche Zugabe zum Leben sind, durch die wir wachsen und reifen.

Erinnere mich daran, daß das Herz oft gegen den Verstand streikt. Schick mir im rechten Augenblick jemand, der den Mut hat, mir die Wahrheit in Liebe zu sagen.

Ich möchte dich und die anderen immer aussprechen lassen. Die Wahrheit sagt man nicht sich selbst, sie wird einem gesagt.

Ich weiß, daß sich viele Probleme dadurch lösen lassen, daß man nichts tut. Gib, daß ich warten kann.

Du weißt, wie sehr wir der Freundschaft bedürfen. Gib, daß ich diesem schönsten, schwierigsten, riskantesten und zartesten Geschenk des Lebens gewachsen bin.

Verleih mir die nötige Phantasie im rechten Augenblick ein Päckchen Güte, mit oder ohne Worte, an der richtigen Stelle abzugeben.

Mach aus mir einen Menschen, der einem Schiff mit Tiefgang gleicht, um auch die zu erreichen, die unten sind.

Bewahre mich vor der Angst, ich könnte das Leben versäumen. Gib mir nicht, was ich mir wünsche, sondern was ich brauche.

Lehre mich die Kunst der kleinen Schritte!

Antoine de Saint-Exupéry 1900 – 1944