Zorg is meer dan technologie alleen

Over nuance, menselijke aandacht en de belofte van AI

De zorg is in transitie. Technologie speelt daarin een steeds grotere rol: van slimme apps tot AI-gestuurde zelfhulp, van online trainingen tot gepersonaliseerde algoritmes. Alles wordt sneller, slimmer en toegankelijker. En dat is op zichzelf niet verkeerd. Integendeel - het biedt kansen. Mits we de mens achter de klacht blijven zien. Mits we niet vergeten wat zorg in de kern is: menselijke nabijheid.

Want waar technologie versnelt, moet zorg soms juist vertragen.

In mijn dagelijkse praktijk spreek ik mensen met complexe gehoorklachten: tinnitus, hyperacusis, luistervermoeidheid. Steeds vaker vertellen ze me hoopvol over een digitale methode die ze thuis willen proberen. Een app, een training, een AI-gestuurd programma. En ik snap het - echt. Als je al lang worstelt met iets waarvoor geen snelle oplossing lijkt te bestaan, grijp je elk houvast aan.

Maar zorg is geen eenrichtingsverkeer. En al helemaal geen kant-en-klare oplossing die je kunt downloaden.

Wat ik zie, is dat mensen met goede moed beginnen, maar vaak zonder actuele diagnostiek, zonder begeleiding, zonder écht contact. Ze baseren zich op onderzoeken van jaren geleden en denken: “Dat heb ik al gehad.” Terwijl hun situatie allang veranderd is. De context is nieuw. De hulpvraag ook. En dan wordt een zelfhulpmethode ineens een gemiste kans. Omdat ze verwachten dat technologie iets op kan lossen dat eigenlijk om aandacht vraagt.

En aandacht… is niet te digitaliseren.

Wat mij elke dag opnieuw raakt, is het moment waarop iemand tegenover me zit. De blik. De lichaamshouding. Het aarzelen voor een zin. De stilte die valt. Dat moment zegt vaak meer dan duizend algoritmes ooit kunnen vangen. Soms begint het al bij binnenkomst - bij de handdruk. De eerste échte ontmoeting. Mens tot mens. Daar wordt iets in gang gezet wat geen enkele app kan vervangen: vertrouwen.

Vertrouwen bouw je niet via een scherm. Dat win je door aanwezig te zijn, echt te luisteren, zonder oordeel. Door iemand niet als patiënt, maar als mens te zien. Iemand met hoop, met angst, met een verhaal. En soms met diepe vermoeidheid omdat er al zó vaak is geprobeerd, maar nooit echt gezien werd wat er nodig was.

Goede zorg begint daar. In dat moment. In het samen verdragen van de stilte. In het samen zoeken naar betekenis. En ja, technologie kan ondersteunen. AI kan patronen herkennen, opties aanreiken, zelfs woorden geven aan wat iemand voelt. Maar alleen als het ingebed is in dat grotere geheel - van menselijkheid, context, begeleiding.

Ik geloof sterk in hybride zorg. Maar hybride betekent niet: de mens eruit, het systeem erin. Het betekent: technologie in dienst van verbinding. In dienst van het grotere verhaal. In dienst van het echte werk, dat plaatsvindt in de ontmoeting.

Therapieën als ACT (Acceptance and Commitment Therapy) helpen mensen om zich op een andere manier te verhouden tot hun klachten. Dat proces vraagt om reflectie, mildheid, tijd. En vaak ook om die ene vraag: wat is echt belangrijk voor jou? Dat soort vragen stel je niet zomaar. Daar moet eerst iets anders gebeuren: een veilige ruimte. Gezien worden. Geloofd worden.

Zorg is geen product. Het is een relatie. Een samenspel van nabijheid, kennis, intuïtie en durf.

Laten we dus niet te snel juichen bij elke nieuwe tool. Laten we technologie omarmen, maar niet verheerlijken. En laten we blijven investeren in waar het écht om draait: aandacht, vertrouwen, menselijkheid.

Want zorg is meer dan technologie.

Zorg is de handdruk bij binnenkomst.

De stilte die je deelt.

Het moment dat je als mens echt gezien wordt.