We leven in een wereld waarin technologie ons steeds meer controle belooft. Voor bijna elk ongemak is er wel een oplossing: een app die je slaap bijhoudt, een gadget dat je stemming analyseert of een knop waarmee je geluiden uitfiltert. Hoe meer we kunnen sturen en aanpassen, hoe gelukkiger we zouden moeten zijn. Toch zie ik in de praktijk het tegenovergestelde.
Ze zaten tegenover me, een echtpaar van in de zeventig. Hun handen in elkaar gevouwen, hun blikken zoekend. “We begrijpen de brieven niet. sorry,” zei de man zacht. Ze waren laaggeletterd en raakten steeds verder verstrikt in een wereld die sneller ging dan zij konden bijhouden. Alles werd digitaal, steeds meer zelf regelen, steeds minder menselijk contact. Maar wat ze écht nodig hadden, was geen nieuwe app of online portaal. Wat ze nodig hadden, was iemand die hen zag. Die begreep wat er níet werd gezegd. Die de tijd nam om te luisteren.
Ik dacht aan een ander echtpaar, waar liefde nog steeds de taal was waarin ze elkaar begrepen. Zijn gehoor ging achteruit, zij werd steeds zachter in haar woorden, maar haar blik zei genoeg. Soms hoef je niet alles te horen om elkaar te verstaan. Ze leerden me dat verbinding niet zit in perfectie, maar in de bereidheid om er voor elkaar te zijn. Iets wat geen enkele technologie kan vervangen.
Of het gezin uit Syrië, dat in stilte naast elkaar zat. De vader met diepe lijnen in zijn gezicht, zijn ogen die iets droegen wat woorden niet konden uitleggen. Het was niet alleen het geluid dat hij hoorde, het was het verleden dat zich had vastgezet in zijn lijf. “Het is er altijd,” zei hij. En ik wist dat hij niet alleen zijn gehoor bedoelde.
En dan was er de schrijver. Hij had zijn hele leven verhalen verteld, maar nu werd zijn eigen verhaal overgenomen door de leegte van het slechter wordende gehoor. De stilte waarin hij zich soms verloor, maar waarin hij ook opnieuw leerde luisteren. “Misschien is het een les,” zei hij. “Dat niet alles altijd gezegd hoeft te worden om gevoeld te worden.”
Dat is wat ik zie in mijn spreekkamer. Mensen die niet op zoek zijn naar nóg een hulpmiddel of nóg een instelling om aan te passen. Mensen die gehoord willen worden, als mens. Die niet alleen willen leren omgaan met geluid, maar met het leven zelf.
Toch leven we in een tijd waarin ongemak en imperfectie worden gezien als fouten die hersteld moeten worden. Alsof rimpels gewist moeten worden, verlies te vermijden is en ziekte vooral een gebrek aan controle betekent. Maar niet alles kán hersteld worden—en dat hoeft ook niet. Want juist in het loslaten van die controle schuilt groei.
Elk nieuw snufje dat de illusie wekt dat we alles kunnen beheersen, doet ons iets afleren: de kunst van het verdragen. De kracht van veerkracht. De waarde van acceptatie. En uiteindelijk ook de moed om te leven met wat er is, in plaats van te blijven vechten tegen wat er zou moeten zijn.
Maar als we dát inzien - als we durven erkennen dat niet alles maakbaar is - ontstaat er iets veel groters. Dan kunnen we weer echt luisteren. Dan ontstaat er ruimte voor menselijkheid, voor betekenis, voor zorg die verder gaat dan alleen meten en aanpassen.
Want dat is wat telt, juist in de gezondheidszorg. Niet alleen de technologie die helpt, maar de mens achter die technologie. Niet alleen het oplossen van problemen, maar het begeleiden van mensen in hun zoektocht naar een manier van leven die bij hen past.
Hoe meer we ons daar bewust van zijn, hoe meer we beseffen dat we in de kern niets hoeven te ‘fixen’. Dat we niet alleen leren omgaan met ziekte of pijn, maar vooral leren omgaan met het leven zelf.
En daarin ligt de echte vooruitgang.
Dat betekent niet dat het allemaal makkelijk is. Helemaal niet zelfs. Leren omgaan met onzekerheid, met ongemak, met pijn en verlies, met het besef dat niet alles opgelost kan worden - dat vraagt iets van ons. Maar we hoeven het niet alleen te doen. Hulp krijgen, gehoord worden, erkenning vinden in wat we doormaken, dat maakt het verschil.
Niet nóg een technologisch hulpmiddel dat belooft alles op te lossen, maar een hand die reikt en een stem die zegt: Ik zie je. We gaan hier samen een weg in vinden.
Comentários