Tussen de wolken en het doek

Joseph Malford William

Turner

1775-1851

The Fighting Temeraire

1839

Photo taken at The National Gallery, London, UK.

In Londen stond ik oog in oog met de werken van Rothko, Turner en Richter. Drie namen die op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen lijken te hebben, maar in mijn hoofd en hart eenzelfde snaar raken. Het zijn geen kunstenaars die je alleen maar bekijkt - je moet ze ondergaan. Hun werk dwingt je tot stilstaan, tot langzaam ademen, tot het toelaten van wat er voor je hangt.

Wat mij altijd raakt in dit soort kunstwerken, zijn niet de objecten op de voorgrond. Niet het schip op zee, niet de stad in de verte, niet de figuur in het landschap. Het is juist de lucht. De wolken. De kleuren die zich mengen in vuur, licht en schaduw. De vlakken die misschien door velen als vanzelfsprekend worden gezien - ‘het hoort er gewoon bij’ - maar waar juist de hand van de meester het meest voelbaar is. Dáár zit de ziel. Dáár wordt de sfeer geboren die je onder de huid kruipt, zonder dat je meteen weet waarom.

Ik geniet intens van dat proces: kijken, langer kijken, en dan het moment dat ik voel dat die sfeer me naar binnen trekt. Het is alsof ik in die vlakken en kleuren een gesprek voer met de kunstenaar, soms fluisterend, soms in stilte. En ergens in dat gesprek begint er iets te borrelen in mijn eigen verbeelding. Alsof de verf en het doek mij toestemming geven om mijn eigen verhaal te schilderen.

Daarom werk ik zoals ik werk: met grote doeken, plat op schragen, zodat ik er letterlijk in kan staan. Bij een tweeluik of drieluik beweeg ik tussen de panelen door, ik bén in het doek. Ik schilder vanuit het doek zelf, alsof ik een wereld bouw waar ik middenin leef. Mijn werken worden vaak nog groter dan die van mijn inspiratiebronnen - niet omdat groter beter is, maar omdat ik wil dat je er zelf ook in kunt gaan staan. Dat je omgeven wordt door kleur, gelaagdheid en emotie.

Dat is waarom Frameless in Londen voor mij zo’n bijzondere ervaring was. Daar stond ik niet voor een schilderij, maar ín een schilderij. Projecties van voor mij bekende kunstwerken vulden muren, vloer en plafond. Ik herkende de penseelstreken, de kleuren, de wolken - en toch beleefde ik ze op een nieuwe manier. Het was alsof ik door de ogen van de kunstenaar liep, maar ook door mijn eigen ogen. En ergens daar, tussen die werelden, vond ik een bevestiging: dit is wat ik wil maken. Kunst waar je niet alleen naar kijkt, maar waarin je kunt verdwijnen.

Joseph Malford William

Turner

1775-1851

The Fighting Temeraire

1839

The National Gallery, London, UK

This photo is taken at the art-experience Frameless, London.

Precies dat gevoel, die sfeer, probeer ik uit te vergroten in mijn werk. Groots, zodat de kijker het kan beleven zoals ik het beleef, zodat kleur en gelaagdheid je omsluiten, je meenemen, je raken op een manier die verder gaat dan alleen kijken.

Rothko zei het ooit zelf:

“If only you can see it, you must see it. If you can see it, it must be shared, because only when the observer experiences the work as the artist experiences it does it become complete.”

Dat is waar mijn werk naar streeft: niet alleen een doek, maar een ervaring.