Tinnitus: een eerlijke, stapsgewijze gids in een wereld vol beloftes

Het begint vaak met een piep, gesuis of brom.

Tinnitus. Een geluid dat niet buiten je ligt, maar van binnen komt – en juist daardoor zo angstaanjagend kan voelen.

De afgelopen tijd kreeg ik, op veler verzoek, steeds vaker dezelfde vraag:

“Kun je niet eens rustig uitleggen hoe je nu écht verstandig met tinnitus omgaat? Wat helpt wél – en wat niet?”

Die vraag is begrijpelijk én groot. Want wie tinnitus heeft, zoekt vaak wanhopig naar houvast.

En juist daarin schuilt het risico: precies die enorme vraag verklaart waarom sommige aanbieders zo succesvol zijn. Niet omdat ze echt helpen – maar omdat ze groot durven beloven.

Daarom dit blog. Niet als wondermiddel, maar als eerlijke, nuchtere gids. Een stapsgewijze aanpak die wél gebaseerd is op zorg, wetenschap en oprechte nieuwsgierigheid.

En geschreven vanuit bescheidenheid: ook wij weten niet alles. Wat we wél weten, delen we graag. Want goede tinnituszorg begint niet met claimen, maar met luisteren – naar het geluid en vooral naar elkaar.

Stap 1: Begin met goede diagnostiek

Altijd starten bij de huisarts of KNO-arts. Onderzoek of er een aanwijsbare oorzaak is:

• gehoorverlies,

• middenoorproblemen,

• prop oorsmeer,

• andere medische oorzaken.

Maar ook de audicien is vaak een van de allereerste contactpunten – en dat contact is belangrijker dan veel mensen denken.

Een audicien kan niet alleen onderzoeken of er sprake is van gehoorverlies, maar ook uitleg geven over wat tinnitus is, hoe het kan ontstaan en waarom het soms sterker opvalt in stilte.

Juist in deze prille beginfase – waarin paniek vaak letterlijk om de oren vliegt – kan een rustige, eerlijke uitleg van de audicien al veel angst wegnemen.

Belangrijk om te weten: een hoortoestel kan het gehoor verbeteren en daarmee soms de tinnitus verzachten, maar is meestal niet dé oplossing voor de tinnitus zelf. Toch kan het een cruciale eerste stap zijn als gehoorverlies meespeelt.

Stap 2: Begrijp de paradox

Het grote probleem bij tinnitus: hoe harder je probeert het geluid weg te krijgen, hoe meer het op de voorgrond komt.

Op sociale media zie je duizenden tips om ‘controle’ te krijgen over tinnitus. Maar juist dát zoeken naar controle houdt het in stand.

Soms is het zelfs normaal dat je tinnitus hoort – bijvoorbeeld na hard geluid, bij vermoeidheid of in stilte. Dat te weten haalt al een deel van de dreiging weg.

Stap 3: Kennis en inzicht in de complexiteit

De tweede pijler is kennis. Maar daar gaat het vaak mis. Er is zóveel informatie: persoonlijke ervaringen, halve waarheden, commerciële beloftes.

Wat bij de één helpt, kan bij de ander averechts werken. Daarom is uitleg door een professional zo belangrijk.

Soms worden therapieën of apparaten gepresenteerd als wetenschappelijk bewezen, terwijl ze dat (nog) niet zijn. Alleen al die belofte kan je op het verkeerde been zetten.

Goede tinnituszorg betekent niet: “wij weten het”, maar: “laten we samen begrijpen hoe het werkt en zoeken wat bij jóu past.”

Stap 4: De balans in het leven – het glas

De derde, en vaak krachtigste factor: hoe vol of leeg is jouw glas?

Tinnitus gaat zelden alleen over het oor. Het raakt slapen, emoties, werk, relaties. Angst en vermijding kunnen je leven steeds kleiner maken.

Daarom gebruiken we het vrees-vermijdingsmodel: hoe meer je tinnitus als gevaar ziet, hoe harder je probeert het te vermijden – en hoe groter het wordt in je brein. Anders leren kijken, voelen en handelen is moeilijk, maar wél mogelijk.

Stap 5: Tools als exposure, mindfulness, EMDR en cognitieve gedragstherapie

Er is niet één sleutel, maar een gereedschapskist:

• Exposure: leren dat het geluid er mag zijn zonder je leven te beheersen.

• Mindfulness: aanwezig blijven in het moment, ondanks het geluid.

• Cognitieve gedragstherapie (CGT): onderzoeken en loslaten van gedachten die tinnitus versterken.

• EMDR: soms helpend bij trauma of heftige emoties rond het ontstaan van tinnitus.

Het succes ligt niet in de methode zelf, maar in hoe deze past bij jou, met begeleiding van een professional die begrijpt hoe complex tinnitus is.

Michelangelo’s metafoor: tinnituszorg als kunst

Zie elk mens als een blok marmer.

De behandeling is niet het ‘maken’ van iets nieuws, maar het onthullen van wat er altijd al in zat. Het weghalen van wat in de weg zit. Net zoals Michelangelo zei dat hij alleen het overtollige marmer weghaalde om het beeld zichtbaar te maken.

Het succes ligt dus niet in het gereedschap zelf, maar in hoe het gebruikt wordt.

Net als een kunstenaar: het zijn niet de hamer of de beitel die het kunstwerk maken, maar de hand die weet wáár en hóe ze ingezet worden.

Zo is het ook bij tinnituszorg: het gaat niet om de methode op zich, maar om hoe de professional samen met jou ontdekt welke aanpak past bij jouw unieke situatie.

Er is dus geen vaste mal. Geen universeel antwoord. Elk mens is uniek, en elke behandeling wordt zo ook een uniek kunstwerk.

Echte professionals durven te zeggen: “Ik weet niet precies hoe het bij jou zal werken, maar ik wil samen met jou ontdekken wat helpt.”

Stap 6: Denken en het brein

Ons verstand is krachtig. Het wil beschermen, oplossen, controleren. Maar bij tinnitus kan dat denken juist de vicieuze cirkel versterken.

Daarom werken we met Acceptance & Commitment Therapy (ACT): leren ruimte te geven aan gedachten en emoties, zonder dat je ze de regie laat nemen. Blijven doen wat voor jou belangrijk is – ook mét het geluid.

Tot slot

Er is geen snelle, universele oplossing voor tinnitus.

Maar er is wél hoop – via een nuchtere, professionele, multidisciplinaire weg.

En ook daarin blijft openheid cruciaal: de beste specialisten claimen niet alles te weten, maar blijven samen met jou leren en ontdekken.

Respecteer en zoek die professionals. Niet de aanbieders die roepen: “Ik weet het wel.”

Want echte hulp begint niet met een belofte of product, maar met luisteren, vragen stellen, en samen stap voor stap verder gaan.