Een film waarin ik zelf meespeel – Mijn tijd in San Diego

Onlangs gebeurde er iets onverwachts. Ik stuitte per toeval op een oude lezing die ik ooit gegeven heb. Een mini-college over mijn tijd in San Diego – en terwijl ik keek, voelde ik hoe dat verhaal zich opnieuw voor mijn ogen ontvouwde. Als een film. Een herinnering die ik bijna was vergeten, maar die me diep vanbinnen heeft gevormd. Niet alleen als mens, maar ook als professioneel kunstenaar. Het is tijd om dat verhaal hier op deze website met jullie te delen. Omdat het bijzonder is. En omdat het me heeft gemaakt tot wie ik vandaag ben. Maar vooral omdat kunst en wetenschap elkaar net hier hebben ontmoet. De basis voor waar deze website voor staat.

Where ART meets Science.

Balboa Park – een dorp vol kunst en wetenschap

Vanaf de allereerste dag in San Diego had ik het gevoel dat ik in een film terecht was gekomen. Alles klopte. Het licht, de sfeer, de mensen. Maar vooral: Balboa Park.

Een plek zo groot als een dorp, volledig opgebouwd uit musea. Meer dan twaalf. Van kunst tot wetenschap, van luchtvaart tot natuurkunde. Elk museum is zo groot als de IKEA in Heerlen!

Ik dwaalde er dagenlang rond, alleen, maar nooit eenzaam. Integendeel, ik voelde me als een vis in het water. Verliefd, op de plek, op de kunst, op het leven daar. En toen gebeurde er iets wat ik nooit had kunnen bedenken.

The doctor of the future

Vol van inspiratie liep ik het Museum of Science binnen. Als oud-natuurkundestudent een feest van herkenning. Allemaal opstellingen en experimenten die op een speelse manier de wetten van de natuurkunde uitleggen. Fantastisch om te zien hoe kinderen daarmee in aanraking komen.

En toen, tussen al die installaties… zag ik ineens iets bekends. Een foto. Een gezicht. Mijn gezicht! Aan de andere kant van de wereld in hét Museum of Science.

Een foto die m’n broer, Jean, ooit van mij had gemaakt als een van de foto’s voor op stock-exchange. “Scientific looking guy”, dat was de titel. En die foto zag ik daar, niets vermoedend, aan de andere kant van de wereld. Groot. In het midden van het museum. En notabene boven de foto stond: The doctor of the future.

Ik moest lachen. Eerst in mezelf, toen hardop. Mensen om me heen vroegen: “Is that really you?” Ik knikte. Foto’s volgden. En een dag later sprak ik met de directeur. Hij stelde voor om een foto te maken van mij en de persoon die de expositie ooit had samengesteld. Alsof ik in een surrealistische droom leefde. Het museum waar ik al verliefd op was, gaf me nóg een onverwacht cadeau.

Museum of the Living Artist – een droom wordt werkelijkheid

Tussen al die musea stuitte ik ook op het Museum of the Living Artist. Een prachtige ruimte, volledig gewijd aan lokale kunstenaars. Binnen voelde ik meteen: hier past ook mijn kunst. Dus ik nam een sprong in het diepe. Ik vroeg aan de balie of ze ook internationale kunstenaars toelieten.

Het antwoord? “Jazeker, één keer per jaar.” Ik kreeg een link naar de inschrijving. Maar toen ik zag wat er allemaal nodig was – titels, maten, werken – voelde ik weerstand. Mijn doeken zijn groot, transport is lastig. Wat als ik gewoon dáár kon schilderen? In het museum. Live.

Dus ik ging terug. Ik stelde het voor: live schilderen, ter plekke. De medewerker keek me aan, lachte breed en zei: “Dat willen we al zó lang! Maar nog nooit gedaan. En jij stelt het nu zelf voor?” Binnen vijf minuten zaten we met een tweede medewerker aan tafel.

En zo werd het werkelijkheid. Zomer 2013 keerde ik terug naar San Diego, voor vier onvergetelijke weken als artist in residence tijdens de Summer School in Balboa Park. Ik kreeg de kans om vijf monumentale kunstwerken te maken, live, in het museum. Tussen het publiek. In contact met de mensen. De energie die toen vrijkwam, was onbeschrijflijk. En zelfs nu, jaren later, ontvang ik nog elk jaar een kerstkaart van een fervente fan van toen.

Gesprekken, consulten, connecties

Die weken in San Diego waren niet alleen gevuld met kunst, maar ook met gesprekken. Diepgaande ontmoetingen, spontane uitwisselingen en zelfs een aantal tinnitus-consulten die ik daar ter plekke gaf. Mensen vonden me, herkenden iets en durfden zich te openen. Die connecties zijn me dierbaar. Met sommigen is er zelfs nu, meer dan tien jaar later, nog af en toe contact.

Ik ontmoette een interieurontwerpster die grote villa’s bouwt en interesse had in mijn werk. Een kunstmakelaar die kansen zag. En een kunstenares die ooit begon als hobbyist en inmiddels een gevestigde naam is. Deze mensen hebben een blijvende indruk op me gemaakt – en ik hoop, ik denk, dat het wederzijds is.

Een tijd die niet meer terugkomt

Het is inmiddels lang geleden. En ik besef me steeds vaker: het Amerika van nu is anders. Ik weet niet of dit vandaag de dag nog mogelijk zou zijn. Die openheid, dat vertrouwen, die vanzelfsprekende ruimte om iets nieuws te proberen… Misschien was het precies dat wat deze herinnering zo kostbaar maakt.

Een gouden herinnering

Die oude lezing die ik onlangs terugzag, bracht alles weer tot leven. De kleuren, de mensen, het gevoel. En het raakte me hoe bepalend dat hoofdstuk is geweest. San Diego heeft mij niet alleen herinneringen gegeven, maar ook richting. Het heeft me als kunstenaar gevormd. En misschien is dat precies waarom ik dit verhaal wil delen. Omdat het laat zien wat er kan gebeuren als je durft te dromen – en je eigen film durft te spelen.

En het mooiste? Die film leeft nog steeds in mij.

Die zomer van 2013, elke dag werkend en schilderend in het museum, omringd door nieuwsgierige bezoekers en onverwachte gesprekken, heeft me zoveel gegeven. Het waren niet alleen de kunstwerken die ontstonden, maar ook de ontmoetingen, de verhalen, de blikken van mensen die geraakt werden. Het zijn die ervaringen die ik nu, jaren later, weer probeer op te roepen. Ik wil ze terugvinden, vastleggen, herbeleven. Omdat ze nog steeds iets vertellen over wie ik toen was – en over wie ik vandaag ben geworden. Wordt vervolgd.

Één van de vijf kunstwerken. Tweeluik DS13005 DS13006.