De toren van Babel

Kunst in een wereld vol ruis

Londen kan voelen als één groot kloppend hart. Overal is beweging. Straten vol mensen, geluiden die elkaar overlappen, kleuren die elkaar verdringen en geuren die in één adem langs je trekken. Op één straathoek hoor je Spaans, even verderop Frans, Engels, Arabisch, Mandarijn en Italiaans. Een stad als een levend organisme, waarin elke stem, elke blik en elk gebaar een draad vormt in een immense weefstructuur.

In het British Museum stond ik voor de brokstukken van de Toren van Babel. Restanten van een ambitie die ooit miljoenen mensen verbeelding gaf. Nebukadnezar II liet een bouwwerk optrekken dat tot de hemel moest reiken. Het verhaal vertelt hoe eenheid van taal veranderde in spraakverwarring, hoe samenwerking omsloeg in verdeeldheid. Daar, voor dat oude steenwerk, voelde ik hoe de echo van dat verhaal nog steeds in ons tijdperk doorklinkt.

Want bouwen doen we nog altijd. Onze moderne toren heet nu internet. Alle talen zouden we kunnen verstaan, alle afstanden zijn overbrugbaar. En toch lijkt het alsof we vaker langs elkaar heen spreken. Alsof er tussen alle pixels en profielen een afstand groeit die geen technologie kan dichten. En terwijl we hoger, sneller en slimmer bouwen, woeden er oorlogen. Politieke spellen worden gespeeld over de rug van gewone mensen. En daar, middenin, dreigt iets te verdwijnen dat geen algoritme kan vervangen: empathie.

Elkaar zien. Elkaar horen. Respect. Waarde. Dat is het menselijke aspect dat ons verbindt - of we nu in Londen lopen, in een oorlogsgebied leven, of in stilte thuis aan tafel zitten.

In diezelfde stad liep ik door Harrods, omringd door glans en overvloed. En ook daar zag ik het: mensen die willen worden gezien, die willen voelen dat ze ertoe doen. Luxe verandert daar niets aan. Het verlangen naar erkenning, gehoord worden, verbonden zijn - het zit in ons allemaal.

Daarom raakt Londen me op meerdere lagen. Kunst en cultuur zijn er overal. In musea, op straat, in muziek, in gesprekken op terrassen. Turner, Rothko, Van Gogh - namen die je in de zalen van de Tate ziet, maar ook verhalen die je op straat voelt. Kunst en cultuur kunnen ons dichter bij elkaar brengen, juist omdat ze een taal spreken die voorbij woorden gaat.

Bij Rothko voelde ik dat het meest. Zijn doeken ademen langzaam, kleuren die je omsluiten als een zachte mantel. Daar stond ik, omringd door onbekenden uit alle hoeken van de wereld, en toch verbonden in stilte. Een moment dat je laat zien dat we nog steeds bruggen kunnen bouwen - niet van steen, maar van gevoel, van menselijkheid.

Als kunstenaar, audioloog en ACT-trainer zie ik diezelfde behoefte telkens terug: rust vinden, een anker hebben. In mijn atelier ervaar ik dat zelf. Soms sta ik gewoon voor een doek en laat ik het tegen mij spreken. Geen haast, geen oordeel, alleen luisteren en kijken. Dat is geen luxe, maar een manier om weer thuis te komen bij jezelf.

En als ik terugdenk aan mijn eerdere ontmoetingen met kunst, zie ik dezelfde rode draad. Van Gogh, wiens werken nu wereldwijd worden bewonderd, maar die tijdens zijn leven nauwelijks werd gezien. Misschien was dat gemis aan erkenning, dat niet-gehoord en niet-gezien worden, uiteindelijk een gewicht dat te zwaar werd om te dragen. Rothko, die zijn kleuren gebruikte als ademhaling, als een manier om stilte en diepte te vinden, maar ook zijn eigen strijd voerde in een wereld vol ruis.

Misschien is dat wat kunst ons wil leren: dat het niet alleen gaat om het maken, maar om het werkelijk zien. Het oprechte luisteren, voorbij woorden, voorbij muren.

Of, zoals Van Gogh ooit schreef:

“Ik voel dat er niets werkelijk kunstzinniger is dan mensen lief te hebben.”