De prijs van macht: over horloges, gebouwen en de witte man

Art of Hearing | Dyon Scheijen
3 jul
4 minuten om te lezen

Soms loop ik door een stad - Antwerpen, Amsterdam, Maastricht - en dan zie ik ze weer: die imposante gevels uit de tijd van de “gouden eeuw”, rijk gedecoreerd, vol verhalen. Maar telkens komt steeds vaker dezelfde vraag bij mij op:

Waar komen al die materialen vandaan?

En belangrijker nog: van wie waren de handen die het werk deden?

Want wat als je die stenen zou kunnen bevragen? Wat als het hout kon fluisteren? Wat als de bronzen en zelfs goud bedekte beelden tot leven zouden komen? Wat zouden ze ons vertellen? Over wie de schepen bouwde, de goederen droeg, de straten aanlegde. Over wie met bloed, zweet en gebogen rug de fundamenten van onze welvaart legde. Het eerlijke antwoord?

Niet de witte man.

De witte man stond vaker aan de zijlijn van het werk, aan het hoofd van de winst. Hij liet verschepen, verdelen, bevelen. En vandaag? Kijk maar om je heen.

De dure horloges, de sportauto’s, de handtassen van duizenden euro’s. Waar komen de materialen vandaan? Wie delft het goud, wie naait de naden, wie werkt zich kapot voor de glans aan onze pols?

We doen alsof dat verleden achter ons ligt. Maar de waarheid is: het is er nog steeds.

En misschien, heel misschien, gaan we zelfs weer terug in de tijd.

De angst van de witte man

Want er is een angst gaande. Een angst om terrein te verliezen. Letterlijk én figuurlijk. In de politiek, op de werkvloer, in de publieke ruimte.

De wereld staat in brand, terwijl mannen met grijze pakken en lege blikken met raketten gooien alsof het kinderspeelgoed is.

Een kindergarten voor wereldleiders.

Kijk maar naar 2025. Wie voert er oorlog? Wie trekt er grenzen met geweld? Wie zit er aan de grote tafel met vlaggetjes, alsof het Risk is?

En ondertussen? Jonge mannen, onder de dertig, met een leven voor zich, kiezen “vrijwillig” voor het leger.

Of toch niet?

Zijn ze vrij, als ze in een systeem zijn geboren waarin strijd, eer en macht als hoogste goed worden gezien? Vechten voor vaderland. Of zijn ze gewoon het volgende pionnetje in het grote spel van de witte man?

Een poppetje op een kaart, zonder waarde, inzetbaar en vervangbaar.

Vrouwe Justitia is een vrouw

En dan dit: het ultieme symbool van gerechtigheid - Justitia - is geen man.

Ze is een vrouw.

Geblinddoekt, met een weegschaal in de ene hand en een zwaard in de andere.

Niet om te straffen uit macht, maar om te beschermen uit rechtvaardigheid.

Zij staat voor balans, voor zien wat écht telt, zonder blind te zijn voor wat gevoeld moet worden.

Dat is geen toeval. Dat is een boodschap. Al eeuwenlang.

Maar wie luistert er?

De lachwekkende kwetsbaarheid van de macht

Soms lijkt het bijna komisch.

De rijkste man ter wereld, in een romantisch boottochtje door Venetië. De beelden gaan viraal. Maar kijk goed: het is zo duidelijk waarom hij voor haar is gevallen. Haar schoonheid, haar kracht, haar aanwezigheid. Lachwekkende kwetsbaarheid van de macht.

Maar ook pijnlijk helder: de witte man valt uiteindelijk voor de kracht die hij zelf mist. Schoonheid voor het leven.

En daar ligt de sleutel.

Laat vrouwen die kracht niet alleen tonen, maar inzetten.

Niet om wraak te nemen. Niet om te kopiëren wat mannen al eeuwen verkeerd doen. Maar om het rad te keren.

Om te laten zien dat het anders kan. Zachter, wijzer, opener.

Met zorg voor het leven in plaats van voor bezit.

Met oog voor de wereld, niet voor winst.

Niet zwart-wit, maar bewust

Is dit een aanval op de witte man? Nee.

Ik bén er zelfs een. En ik heb jaren nodig gehad om mezelf onder ogen te komen.

Te luisteren elke keer weer opnieuw naar mijn lieve bonusdochter aan het zondagsontbijt. Langzaam voelen wat de ander voelt. Te kijken naar de mensen die géén ruimte krijgen aan tafel.

Het is geen kwestie van schuld, maar van bewustzijn.

Een uitnodiging.

Om anders te kijken. Te voelen. Te handelen.

En ja, ik geloof:

Als vrouwen het voor het zeggen hadden - écht - dan zou de wereld anders zijn.

Minder strijd. Meer verbinding.

Minder controle. Meer samenwerking.

Maar ook vrouwen zijn mensen. Er zullen altijd rotte appels zijn. Daarom is het niet zwart-wit, niet man-vrouw.

Het gaat om het toelaten van vrouwelijke waarden - in iedereen.

Zorg, verbinding, zachtheid, intuïtie, samenwerking, leven.

Het gaat niet om man of vrouw. Niet om kleur.

Het gaat om zien. Echt zien.

Laat dit helder zijn:

Het gaat niet om een strijd tussen man en vrouw.

Niet om zwart of wit.

Niet om schuld of schaamte.

Het gaat om bewustwording.

Om het durven erkennen van wat scheef is gegroeid.

En om het verlangen om daar samen iets anders tegenover te zetten.

Want alleen als we de kracht vinden in diversiteit,

als we de rijkdom van onze verschillen durven inzetten, met respect, met oprechte waardering voor wie de ander is, dan ontstaat er iets nieuws. Iets groters dan wijzelf.

Maar dat vraagt moed.

Niet de moed van luid roepen, maar de moed van stil kijken.

Van luisteren.

Van je eigen overtuigingen durven onderzoeken.

Want de ander echt zien,

betekent ook jezelf onder ogen komen.

En nee, dat is niet even.

Maar het is wél waar het begint.

De keuze is aan ons

We staan op een kantelpunt. We kunnen terug naar de tijd waarin macht en bezit het hoogste goed waren. Of we kunnen kiezen voor iets anders.

Voor een wereld waarin kracht niet langer schuilt in spierballen of bommen, maar in moed, mildheid en menselijkheid.

Ik kies voor het laatste.