De juiste toon

Soms draait het in ons vak niet om harder of zachter. Het draait om het raken van de juiste snaar.

Dat zinnetje las ik onlangs in op de LinkedIn van De audiciens. Het raakte me. Omdat het zo waar is.

Horen is geen kwestie van alleen techniek. Geen optelsom van decibellen en hertzen. Geen simpele meting met een resultaat op papier.

Horen is verbinding. Horen is nuance. Horen is vertrouwen.

En horen is méér dan alleen de oren.

Als audioloog zie ik dagelijks wat geluid met mensen doet. Of juist het ontbreken ervan. Maar ik zie ook hoe het systeem waarin we werken, waarin techniek jarenlang de boventoon voerde, langzaam verschuift. Van meten naar betekenis. Van getallen naar gevoel. Van controle naar contact.

We staan op een kruispunt in de geschiedenis van de audiologie.

En misschien is dat wel de mooiste plek om te staan.

Van techniek naar menselijkheid

De audiologie is een jong vak. Mijn eigen opleider, Jacques Hendriks, behoorde tot de eerste generatie audiologen in Nederland. Hij werkte nog in een tijd zonder computers. Toen was het pionieren. Techniek stond centraal. Geluid werd gemeten, niet gevoeld. Veel van zijn collega’s waren technici. “Meten is weten,” zei men. En dat was waar, tot op zekere hoogte.

We leerden alles over de Bell (ca. 1900), over Hertz (ca. 1890). We bouwden meetkamers, ontwikkelden audiogrammen en hoortoestellen. Maar in dat alles vergaten we soms te luisteren. Echt luisteren. Naar de mens achter de meting.

De psychologie had daarin een voorsprong.

Die wetenschap begon rond dezelfde tijd als onze meeteenheden. Freud publiceerde zijn werken aan het begin van de 20e eeuw. Daarna volgden het behaviorisme, de cognitieve psychologie en de moderne stromingen zoals ACT - Acceptance and Commitment Therapy.

ACT (Acceptance and Commitment Therapy) werd ontwikkeld in de jaren rond 1980, maar kreeg bredere bekendheid in 2000. De grondlegger is Steven C. Hayes, een Amerikaanse psycholoog. Zijn eerste belangrijke publicatie over ACT verscheen in 1986, maar het theoretisch fundament, de Relational Frame Theory (RFT), werd pas begin jaren ’90 uitgewerkt.

De echte doorbraak voor ACT kwam in 1999, met de publicatie van het boek Acceptance and Commitment Therapy: An Experiential Approach to Behavior Change van Hayes, Strosahl en Wilson. Sindsdien is ACT uitgegroeid tot een van de invloedrijkste derde-generatie gedragstherapieën.

Waar de psychologie zich dus ontwikkelde tot een breed veld dat gedrag, emoties en zingeving onderzoekt, bleef de audiologie vooral technisch. Pas de laatste twee decennia ontstaat er iets nieuws. Een beweging waarin ook wij het brein, de ervaring en de mens serieus nemen. Waarin tinnitus geen defect is, maar een beleving, een ervaring van geluid. Waarin de vraag niet langer luidt “Wat hoor je?” maar “Wat doet dit met jou?”

Kunst als brug

Kunst heeft die beweging al eerder gemaakt. Kunst heeft altijd de taal gesproken van gevoel, van verwondering, van wat niet meetbaar is.

En toch: ook kunst en wetenschap zijn lange tijd elkaars tegenpolen geweest. De één gebaseerd op expressie, de ander op bewijs. Maar ook zij vonden elkaar opnieuw. In de ruimte tussen denken en voelen. In het midden. Dáár gebeurt het.

Precies daar bevindt zich ook mijn werk.

Aan de ene kant meet ik. Aan de andere kant schilder ik.

Aan de ene kant behandel ik tinnitus. Aan de andere kant zoek ik naar stilte in mijn verf.

Ik werk met frequenties én met kleur. Met protocollen én met poëzie.

En hoe meer ik in beide werelden duik, hoe duidelijker het wordt:

de verbinding tussen kunst en wetenschap is geen luxe. Het is noodzaak. Net nu in deze tijd.

Het is de enige manier om het geheel te blijven zien.

ACT en de melodie van het mens-zijn

ACT heeft mij als mens en als professional veranderd. In plaats van te vechten tegen klachten, leert ACT ons ruimte te maken. Om te luisteren zonder meteen te willen fixen. Om open te staan voor het ongemak dat bij het leven hoort én bij het horen.

In mijn schilderijen zie je dat terug. Ik schilder met een roller, niet met een penseel. Het moet rauw blijven. Echt. Net als het leven. Net als geluid.

Elke cliënt heeft zijn eigen melodie, zijn eigen ritme.

En als audioloog, als mens, mag ik meebewegen.

Op zoek naar afstemming. Naar resonantie. Naar harmonie.

Niet harder, niet zachter, maar in de juiste balans.

Where ART meets Science

Daarom werk ik aan een project waarin kunst en wetenschap samenkomen. Niet als tegenpolen, maar als danspartners.

Ik wil de wereld laten zien dat audiologie geen koud technisch vak is, maar een discipline vol menselijkheid.

Ik wil dat mijn schilderijen verhalen vertellen die je niet kunt meten, maar wel kunt voelen.

Ik wil dat mensen met gehoorklachten zich gezien voelen, niet als patiënt, maar als persoon.

Want goed horen is niet alleen techniek.

Het is vertrouwen.

Het is timing.

Het is afstemming.

Het is - net als muziek - de juiste toon, op het juiste moment.

En misschien is dat uiteindelijk het mooiste wat wij kunnen doen:

niet alles oplossen,

maar iemand raken.

Wil jij ook geraakt worden?

Schrijf je in voor dit blog en ontvang regelmatig nieuwe verhalen over horen, voelen, veerkracht en verwondering. Over de kracht van stilte, de taal van het geluid en de brug tussen kunst en wetenschap.

Laat je inspireren door wat er ontstaat waar ART meets Science.

Want soms is één goed verhaal al genoeg om iets in beweging te zetten.