
Carnaval: een tijd van feest, muziek en gezelligheid. Maar ook een tijd van harde muziek, luide menigten en – voor sommigen – een enorme hoeveelheid prikkels.
Dit jaar neemt Valkenburg een prachtig initiatief door een prikkelarme zone in te richten tijdens de grote optocht. Een geweldig voorbeeld van hoe carnaval voor iedereen toegankelijk kan zijn. Toch wil ik als klinisch fysicus audioloog nog een ander belangrijk punt aanstippen: het gebruik van oordoppen. Niet alleen ter bescherming, maar vooral omdat je dan beter kunt genieten van het feest.
Beter verstaan met oordoppen: de wetenschap erachter
Veel mensen denken bij oordoppen direct aan gehoorbescherming. Dat is terecht, want blootstelling aan harde muziek kan blijvende gehoorschade veroorzaken. Maar er is nog een veel directer voordeel dat de meeste mensen over het hoofd zien: met oordoppen kun je je gesprekspartners veel beter verstaan.
Hoe werkt dat? Ons gehoor raakt bij hoge geluidsniveaus overbelast, waardoor het moeilijk wordt om spraak te onderscheiden van achtergrondlawaai. Dit is goed onderzocht in de audiologische literatuur. Studies tonen aan dat gehoorverlies, zowel tijdelijk als permanent, leidt tot een verminderde spraakverstaanbaarheid in lawaaiige omgevingen (Moore, 2012). Daarnaast laat onderzoek zien dat de auditieve cortex bij hoge geluidsniveaus minder efficiënt wordt in het filteren van relevante spraak uit achtergrondlawaai (Bronkhorst, 2000).
Oordoppen met een muziekfilter verminderen het totale geluidsniveau zonder de geluidskwaliteit te vervormen. Hierdoor blijft spraakverstaanbaarheid behouden en soms zelfs verbeterd in luidruchtige omgevingen (Jansen et al., 2013). Dit fenomeen, bekend als het “cocktailparty-effect”, wordt beter beheersbaar als de totale geluidsdruk afneemt.
Meer genieten, minder last achteraf
Een ander belangrijk aspect is mentale en fysieke vermoeidheid. Langdurige blootstelling aan luide muziek verhoogt de cognitieve belasting, wat leidt tot mentale uitputting en stress (Kujawa & Liberman, 2009). Onderzoek naar sensorische overbelasting toont aan dat hersenen die voortdurend harde geluiden moeten verwerken, minder efficiënt werken in andere cognitieve taken (Kramer et al., 2006). Dit verklaart waarom mensen na een avond feest soms last hebben van vermoeidheid of zelfs hoofdpijn.
Oordoppen verminderen deze belasting, waardoor de hersenen minder energie kwijt zijn aan het filteren van geluiden. Dit resulteert in een prettiger en duurzamer feestervaring.
Bescherming tegen gehoorklachten: feiten en cijfers
Naast de directe voordelen van een aangenamer feest zijn er ook de langetermijngevolgen. Onderzoek toont aan dat blootstelling aan geluidsniveaus boven de 85 dB gedurende langere tijd kan leiden tot blijvende gehoorschade (NIOSH, 1998). Een typisch carnavalsfeest of festival bereikt vaak geluidsniveaus tussen de 95 en 110 dB (Fligor, 2017).
Een studie van Serra et al. (2005) onder festivalgangers toonde aan dat 72% van de deelnemers na een avond feesten last had van tijdelijke gehoorvermindering of tinnitus. Regelmatige blootstelling zonder bescherming verhoogt bovendien het risico op blijvende gehoorklachten.
Welke oordoppen kies je?
Niet alle oordoppen zijn gelijk. Kies bij voorkeur voor oordoppen met een muziekfilter. Deze zorgen ervoor dat de muziek helder blijft, maar op een aangenamer volume. Onderzoek van Beach et al. (2013) toont aan dat festivalgangers die muziek-gefilterde oordoppen gebruiken, significant minder last hebben van gehoorvermoeidheid en tinnitus na afloop van het evenement.
Herbruikbare oordoppen met een demping van 15-25 dB zijn ideaal voor evenementen zoals carnaval. Ze beschermen het gehoor zonder dat je afgesloten wordt van de sfeer.
Slim feesten is beter feesten
Carnaval is een feest van verbinding. Of je nu in de prikkelarme zone staat of midden in de drukte, je wilt genieten van de mensen om je heen. En dat gaat zoveel beter als je oren niet overbelast raken. Dus mijn advies aan iedere carnavalist: gebruik oordoppen! Niet alleen voor je gehoor, maar vooral voor jezelf. Omdat je dan echt kunt genieten van het feest.
Proost op een mooi en inclusief carnaval!
Referenties
Beach, E. F., Gilliver, M., & Williams, W. (2013). Sound level measurements at pop concerts and the risk of hearing loss. Noise & Health, 15(66), 57.
Bronkhorst, A. W. (2000). The cocktail party phenomenon: A review of research on speech intelligibility in multiple-talker conditions. Acta Acustica united with Acustica, 86(1), 117-128.
Fligor, B. J. (2017). Hearing loss from use of portable music players: A review. Journal of the American Academy of Audiology, 28(7), 646-657.
Jansen, E. J. M., Helleman, H. W., Dreschler, W. A., & de Laat, J. A. P. M. (2013). Noise induced hearing loss and other hearing complaints among musicians. Occupational and Environmental Medicine, 70(12), 849-855.
Kramer, S. E., Kapteyn, T. S., Festen, J. M., & Kuik, D. J. (2006). The association of hearing impairment and chronic diseases with psychosocial health status in older age. Journal of Aging and Health, 18(5), 661-692.
Kujawa, S. G., & Liberman, M. C. (2009). Adding insult to injury: Cochlear nerve degeneration after “temporary” noise-induced hearing loss. Journal of Neuroscience, 29(45), 14077-14085.
Moore, B. C. J. (2012). An introduction to the psychology of hearing. Brill.
National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). (1998). Criteria for a Recommended Standard: Occupational Noise Exposure. U.S. Department of Health and Human Services.
Serra, M. R., Biassoni, E. C., Richter, U., Minoldo, G., Franco, G., Abraham, S., & Carignani, J. A. (2005). Recreational noise exposure and its effects on the hearing of adolescents. Part I: An interdisciplinary long-term study. International Journal of Audiology, 44(2), 65-73.
Comments